Brandbestrijding is een van de belangrijkste verantwoordelijkheden van een BHV'er. Als de eerstehulpverlener bent u als eerste ter plaatse en moet u snel en doeltreffend handelen om de veiligheid van uzelf en anderen te waarborgen. Uw kennis en beslissingen kunnen het verschil maken in de eerste cruciale minuten van een brand. Dit artikel biedt u de essentiële kennis en praktische tips om met vertrouwen een brand te bestrijden en de juiste keuzes te maken wanneer de situatie daarom vraagt. Of het nu gaat om het herkennen van de juiste blusmiddelen of het veilig uitvoeren van een bluspoging, uw voorbereiding en reactie zijn van levensbelang.
Brand ontstaat wanneer warmte, brandstof en zuurstof samenkomen—deze drie elementen vormen de branddriehoek. Als BHV’er is het belangrijk om te weten hoe een brand zich ontwikkelt en welke signalen wijzen op gevaar. De vijf brandindicatoren die u in de gaten moet houden, zijn:
Bij bluspogingen geldt altijd: veiligheid eerst. Beperk uw bluspoging tot een beginnende brand die nog beheersbaar is. Een gloeibrand, bijvoorbeeld, kan verraderlijk zijn omdat er geen zichtbare vlammen zijn, maar het smeulende materiaal blijft extreem heet en kan gemakkelijk opnieuw ontbranden. U herkent een gloeibrand aan het smeulen van materialen zoals hout of textiel, vaak zonder veel rook of vlammen. In dergelijke gevallen kan een blusdeken effectief zijn om de zuurstoftoevoer af te sluiten. Bij twijfel is het echter beter om te ontruimen en de brandweer te alarmeren.
Bij brandbestrijding als BHV’er staat uw eigen veiligheid altijd voorop. Zorg voor goede zichtbaarheid door het dragen van een hesje en blijf voortdurend in contact met andere BHV’ers en de coördinator. Het beoordelen van de situatie is van groot belang: zodra de vlammen hoger zijn dan uw eigen lengte, moet u direct overgaan tot ontruiming. Dit geeft aan dat de brand te groot is om veilig zelf aan te pakken.
Tijd is een kritieke factor in de veiligheid. Binnen enkele minuten kan een brandruimte zo heet en zuurstofarm worden dat betreden levensgevaarlijk is. Over het algemeen is een ruimte na 3 tot 5 minuten vaak niet meer veilig toegankelijk door de intense hitte, rook en mogelijk instortingsgevaar.
Een bluspoging kunt u overwegen als de rook nog niet tot gevaarlijke situaties leidt, zoals bij een beginnende brand zonder dichte rookontwikkeling. Let op dat rook plotseling kan omslaan in een gevaarlijke situatie.
Om te bepalen of u veilig kunt blussen, zijn er drie belangrijke signalen:
Blus alleen als alle signalen veilig zijn en de brand nog beperkt is.
Voordat u een bluspoging onderneemt, is een grondige verkenning van de situatie essentieel. Kijk om u heen en beoordeel de omvang van de brand en mogelijke gevaren in de omgeving. Kies vervolgens zorgvuldig het juiste blusmiddel—denk aan een CO2-blusser voor elektrische branden of een schuimblusser voor brandende vloeistoffen.
Controleer eerst de deur met de rug van uw hand. Voelt de deur heet aan of komt er rook onderdoor? Open de deur dan niet en verlaat het gebouw. Is de deur koel en is er geen rook zichtbaar? Open de deur voorzichtig, blijf laag bij de grond, en observeer de ruimte.
Het laag blijven is om uw veiligheid te waarborgen; rook en hitte verzamelen zich hoger in de ruimte, waardoor u beneden de kans op inhalatie van rook en blootstelling aan extreme hitte verkleint.
Als BHV'er is het belangrijk om bij brand volgens een helder stappenplan te handelen:
Samenwerking en communicatie met andere BHV'ers is van groot belang tijdens een brandincident. Houd elkaar op de hoogte van de situatie via portofoons en werk samen om evacuaties te coördineren en risico’s in te schatten.
De BHV-coördinator speelt hierbij een centrale rol. Deze persoon zorgt voor een duidelijke commandostructuur en verdeelt de taken onder de BHV'ers. Dit voorkomt verwarring en zorgt ervoor dat iedereen weet wat er van hem of haar verwacht wordt.
Als BHV'er moet u altijd prioriteit geven aan de veiligheid van mensen boven materiële zaken. Uw acties moeten gericht zijn op het minimaliseren van risico's en het waarborgen van een ordelijke evacuatie.
Na een brandincident is het essentieel om een nabespreking en evaluatie te houden. Deze sessies bieden inzicht in wat goed ging en waar verbeterpunten liggen. Door ervaringen te delen en situaties te analyseren, kunt u de veiligheid en effectiviteit van toekomstige acties verbeteren. Evaluaties helpen bij het verfijnen van procedures en het vergroten van het veiligheidsbewustzijn binnen de organisatie. Het stimuleren van een leercultuur, waarin continu wordt geleerd van incidenten, zorgt ervoor dat de BHV-organisatie steeds beter voorbereid is op noodsituaties.
Terug naar overzicht
